Przejdź do lekcji:

lekcja 1  lekcja 2   lekcja 3

Wstęp

Hiragana to jeden z trzech (obok katakany i kanji) rodzajów zapisu w języku japońskim. Uznawany jest za podstawowy i to jego japońskie dzieci uczą się w szkole jako pierwszego. Hiragana używana jest do zapisu:

• morfemów fleksyjnych (podlegających odmianie końcówek słów)
• zapisu japońskich słów, które nie mają swoich znaków kanji bądź przyjęło się ich nie używać (jak np. w japońskich pozdrowieniach typu "konnichiwa", krótkich słowach "tak", "nie", "więc", "ponieważ" itp.)
• zapisu dowolnych słów, których kanji nie znamy / nie pamiętamy / nie chcemy z jakiegoś powodu użyć (np. w kaligrafii)
• zapisu wymowy kanji - tzw. furigana - który umieszcza się nad znakami (czasem pod lub obok) jako pomoc przy czytaniu. Korzysta się z niej zwłaszcza przy kanji trudnych i rzadko spotykanych, których przeciętny Japończyk nie będzie umiał przeczytać, ale teoretycznie można ją zapisać przy dowolnych znakach. Jest powszechnie używana w książkach dla młodzieży, mangach, materiałach dla uczących się japońskiego itp.
• hiragana jako podstawowy system zapisu używana jest przez osoby rozpoczynające naukę japońskiego pisma i w materiałach do nich skierowanych (książki dla dzieci, podręczniki dla początkujących do nauki japońskiego itp.)

Jak się uczyć

Zanim zaczniesz naukę hiragany, przeczytaj tutaj o systemie zapisu rōmaji, japońskich głoskach i układzie japońskich sylabariuszy.

Hiragany (a później także katakany) dobrze jest uczyć się po 5 lub 10 znaków na raz, czyli poznając kolejne rzędy, z których składają się sylabariusze. Japońska kolejność "alfabetyczna" jest inna niż polska czy angielska. Pierwszych jest pięć samogłosek a, i, u, e, o. Kolejne są sylaby złożone z tych samogłosek i konkretnej spółgłoski np. drugi rząd tworzą znaki ka, ki, ku, ke, ko, następne są sa, shi, su, se, so itd. Każde pięć kolejnych znaków nazywanych jest "rzędem" (rząd samogłosek, rząd k-, rząd s- itd.). Cały "alfabet" zamyka jedyna występująca w języku japońskim spółgłoska "n", jednak przez Japończyków jako samodzielny dźwięk wymawiana jest trochę inaczej niż w języku polskim - nie "en" czy "ny", ale nosowe "nn" - i uważana za "pełnoprawną" sylabę.

Jeśli będziemy próbować nauczyć się wielu znaków naraz, najpewniej nam się to nie uda lub szybko je pomylimy lub zapomnimy. Bardzo ważne jest, by znaki nauczyć się nie tylko rozpoznawać i czytać, ale i pisać - dotyczy to zarówno sylabariuszy, jak i kanji. Dzięki temu znaki zapamiętamy dużo trwalej, a jest to ważne, bo nauka kolejnych będzie nam towarzyszyć w zasadzie cały czas - tak, jak dzieciom w japońskich szkołach.

Jak się uczyć z pomocą tej strony:

• Przerabiaj naraz jedną lekcję (jeśli to za dużo, to podziel je na pół). Przechodź do kolejnych, jeśli będziesz pewny, że opanowałeś wszystkie znaki z danej lekcji i umiesz je zapisać z pamięci.
• Przy nauce sylabariuszy warto stosować skojarzenia - zwłaszcza, jeśli ktoś jest tzw. wzrokowcem. Bardzo pomagają w szybkim i trwałym zapamiętaniu znaków. Np. ku く wygląda jak otwarty dziób kury, więc możesz powiązać go ze słowem KUra lub KUkuryku (czyli słowami zaczynającymi się na ku). Możesz skorzystać z propozycji skojarzeń z tej strony, ale najlepiej wymyśl własne. Im będą dziwniejsze / śmieszniejsze, tym łatwiej znak zapamiętasz.
• Przy powtarzaniu większej ilości znaków możemy sprawdzić - np. przy pomocy fiszek czy innych ćwiczeń - które znaki już umiemy i je pominąć, a skupić się na tych, których zapamiętanie sprawia nam trudności.
• Tak jak w polskiej szkole ucząc się liter każdą wiele razy pisaliśmy w książce wg wzoru albo w zeszycie w trzy linie, tak pisanie kolejnych znaków hiragany i katakany też warto ćwiczyć, aż nie wyrobi się nasze pismo - można wykorzystać specjalne kartki w kratkę. Jest to ciekawe doświadczenie, bo tutaj naukę pisma zaczynamy od zera, możemy więc poczuć się znów jak pierwszoklasista. Nieraz się zdarza, że ktoś po polsku pisze "jak kura pazurem", ale jego japońskie znaki chwalą sami Japończycy :)

Przed rozpoczęciem nauki przeczytaj o zasadach pisania znaków

NAUKA PISMA - HIRAGANA

Ćwiczenie 1a:

Odczytaj słowa:

Lekcja 1

Uwaga: rysunki przedstawiające kolejność stawiania kresek w poszczególnych znakach znajdziesz niżej.

あ   A

Pierwszy znak hiragany あ zapisujemy trzema kreskami. Zwróć uwagę, że druga jest leciutko zakrzywiona w lewo.

Czy znak あ przypomina Ci coś, co zaczyna się na literę A? Może antenę satelitarną? Może akrobatkę (dwie pierwsze kreski) z szarfą (trzecia kreska)?

い   I

Wyobraź sobie, jak ten znak zapisuje się pędzlem. Piszemy pierwszą kreskę, odrywamy pędzel do góry (stąd "haczyk" na dole) i stawiamy drugą kreskę (zazwyczaj jest odrobinę krótsza od pierwszej). Czy ten znak nie przypomina Ci polskiej pisanej litery i (pierwsza kreska), z której spada kropka (druga kreska)?

う   U

Zwróć uwagę, że, inaczej niż w języku polskim, kreski nad znakiem stawiamy jako pierwsze. Jest to związane z pierwotnym pionowym zapisem pisma. Skojarz znak np. z kształtem ucha (wymyśl, czym nad tym uchem może być pierwsza kreska).

え   E

Podobnie jak w przypadku う górną kreskę stawiamy jako pierwszą. Czy kształt znaku kojarzy Ci się z czymś zaczynającym na literę E? Może egzotycznym ptakiem płynącym po wodzie? (Pierwsza kreska to czub, który ma na głowie, i dlatego wygląda egzotycznie). Może biegnącym człowiekiem (powiąż ze słowem energia)?

お   O

Zwróć uwagę na "pętelkę" zawartą w drugiej kresce.

Możesz skojarzyć znak z oazą - "brzuszek" znaku to jezioro, "krzyżyk" to palma, a ostatnia kreska to lecący po niebie ptak.

か   KA

Drugi rząd znaków zaczyna か. Zwróć uwagę, że pierwsza kreska to ta środkowa, zagięta. Znak możesz skojarzyć z kawą (pierwsza kreska to kawałek filiżanki, druga to łyżeczka, a trzecia to kropla kawy, którą ktoś rozchlapał mieszając zbyt energicznie łyżeczką).

き   KI

Dwie pierwsze kreski piszemy nie poziomo, ale delikatnie ku górze. O ile pisany znak き składa się z czterech kresek to w niektórych czcionkach dwie ostatnie kreski są połączone tworząc "brzuszek", jakby komuś przy pisaniu nie chciało się poderwać do góry pędzla. Oba sposoby zapisu są poprawne, ale w odręcznym piśmie najczęściej odrywa się pędzel (czy długopis).

Znak przypomina kształtem drzewo rosnące na wzgórzu. Smagane wiatrem przechyliło się i zostało mu niewiele gałęzi - wygląda jak zwykły kij.

く   KU

Ten prosty znak przypomina otwarty dziób kury albo piejącego koguta (kukuryku).

け   KE

Pierwsza kreska w wielu czcionkach jest nieco krótsza od trzeciej (czasem nawet o połowę). Skojarz znak z czymś zaczynającym się na KE. Np. sylwetką kelnera (pozioma kreseczka to taca, którą trzyma).

こ   KO

Zwróć uwagę na końcówkę pierwszej (oderwanie pędzla) i początek drugiej (postawienie pędzla) kreski.

Propozycje skojarzeń: kosz / kocioł (z niewidocznymi bokami). Możesz też wykorzystać podobieństwo こ ze znakiem równości = (koniec działania / konsekwencja / konkluzja itp.)

Znaki z rzędu k- można udźwięcznić dopisując do nich z prawej strony na górze dwie małe kreski ゛tzw. "dakuten" nazywane potocznie "ten-ten" lub "nigori-ten". Otrzymamy w ten sposób dodatkowy rząd g-. Nowych znaków z rzędu g- naucz się po zapamiętaniu rzędu podstawowego k-.

が   GA

ぎ   GI

ぐ   GU

げ   GE

ご   GO

Ćwiczenia 1: